طبیعت درمانی در روز طبیعت

به گزارش زیستار، بسیاری از ما روزهای کاری‌مان را در فضاهای بسته، زیر نور چراغ‌های مهتابی و در برابر کامپیوترها سپری می‌کنیم، بعد از آن به خانه می‌رویم و زیر نور صفحه‌ی تلویزیون، به خیال خود، ذهن و جسم‌مان را استراحت می‌دهیم. کارهای روزمره شهری فرساینده هستند و آنچه را که این محیط‌های مصنوعی از انسان می‌گیرند، طبیعت می‌تواند به ما بازگرداند.

یکی از تفاوت‌های اصلی سبک زندگی انسان امروزی با گذشته، فاصله روزافزون او با طبیعت است که علت اصلی آن پدیده شهرنشینی است. از دوران گذشته تاکنون هرگاه فردی دچار بیماری یا افت روحی می‌شود، تجویز طبیب و پزشکان به عنوان یکی از روش‌های درمانی، انتقال فرد به مکانی آرام و یا ساحلی دور از هیاهوی شهر بوده است.

با توجه به اهمیت این امر، شاخه‌ای علمی بنام طبیعت درمانی (درمان سبز) یا اکو درمانی وجود دارد این روش درمانی در دهه‌های اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است.

تحقیقات بیان می‌کند گردش و تعامل با طبیعت علاوه بر افزایش سلامت جسمانی، احیاکننده روح و روان است و تاثیر فوق‌‌العاده‌ای در بهبود خلق و خو، کاهش اضطراب، استرس و افسردگی دارد. ازدیاد شهرنشینی نسبت مستقیمی با افزایش بیمار‌های روحی، به ویژه اضطراب و افسردگی دارد.

بر اساس پژوهش‌های اخیر افرادی که در مناطق روستایی رشد و نمو می‌کنند واکنش‌های استرسی کم‌تری دارند. حضور در طبیعت و فضای سبز تاثیر مثبتی بر تندرستی و سلامتی دارد. چشم‌اندازها و آواهای طبیعت موجب کاهش استرس در افرادی می‌‌شود که در معرض محرک‌های منفی قرار دارند.

طبیعت چگونه بر انسان تاثیر می‌گذارد؟ 

دکتر جفری براتمن، یکی از اعضای گروه پژوهشی دانشگاه استنفورد آمریکا در پروژه‌ای تحقیقی روی یک گروه کوچک از داوطلبانی که از سلامت برخوردار بودند، از آنها خواست برای یک پیاده‌روی به طول ۵ کیلومتر به مناطق نزدیک خلیج سانفرانسیسکو بروند. نیمی از این گروه به موازات خیابان‌های پر رفت‌و‌آمد و نیمی دیگر در مناطق خوش‌منظره و با چشم اندازهای زیبای کوهستانی پیاده‌روی کردند.

افرادی که در دل طبیعت پیاده‌روی کرده بودند پس از طی ۵ کیلومتر اضطراب، دل‌نگرانی و احساسات منفی کمتری داشتند و عملکرد بهتری در آزمون‌های شناختی در مقایسه با افرادی که در خیابان‌های پرهیاهو پیاده‌روی کرده بودند، از خود نشان دادند.

همین محققان در پژوهش‌های بعدی از مغز دو گروه افراد سالم که به مدت ۹۰ دقیقه در مناطق شهری و نیز روستایی پیاده روی کرده بودند ام‌آرآی گرفتند تا جریان خون مغز آنها را اندازه‌گیری کنند. افرادی که در طبیعت پیاده‌روی کرده بودند فعالیت کم‌تری در قشر زیرین فرونتال مغز نشان داده بودند. این بخش از مغز کنترل نشخوار فکری را به عهده دارد، مشکلی که افراد مبتلا به افسردگی یا اختلال اضطرابی به آن دچار هستند.

در پژوهشی به مدت ده دقیقه به یک گروه تصاویری از طبیعت نشان داده شد و به گروه دیگر تصاویر مربوط به ساختمان ها. نتایج نشان داد که سیستم اعصاب پاراسمپاتیک (که موجب آرامش می‌شود) در افرادی که تصاویر مربوط به طبیعت را دیده بودند فعال‌تر از گروه دوم شده بود. حتی صداهای ضبط شده از طبیعت نیز تاثیر مثبتی بر بهبود فرد بعد از حضور در موقعیت تنش زا دارند.

پژوهشگران ژاپنی از مدت‌ها پیش به تحقیق روی جنگل درمانی برای مقابله با ناراحتی‌های جسمی و روحی پرداخته‌اند و کارکرد مغز افرادی را که در معرض طبیعت هستند بررسی می‌کنند. تحقیقات این پژوهشگران نشان داده است میزان افسردگی در افرادی که ارتباط کمتری با طبیعت دارند بسیار بالاتر و فعالیت قشر اربیتال فرونتال مغز در این افراد کمتر است.

برخی از فواید اثبات شده طبیعت درمانی

تاثیر فوق‌العاده طبیعت درمانی بر رفع استرس و افسردگی: مطالعات محققان دانشگاه اسکس انگلیس نشان می‌دهد نسخه طبیعت، افسردگی را تا ۷۱ درصد کاهش می‌دهد. این روش به ویژه برای درمان اختلالات خلقی فصلی موثر است. علاوه بر طبیعت‌گردی و پیاده‌روی، انجام اموری مانند باغبانی نیز همین تاثیر مثبت را دارد.

ویتامین D مورد نیاز بدن تامین می‌شود: پیاده‌روی زیر نور ملایم خورشید بهترین روش برای تامین ویتامین D مورد نیاز بدن است. کمبود ویتامین D احتمال ابتلا به سرطان‌های مختلف و بیماری‌های خود ایمنی از جمله ام اس را افزایش می‌دهد.

استنشاق هوای تازه: مطالعات نشان می‌دهد در یک روز عادی که هوا پاک است، میزان آلودگی هوای منزل ۷۰ برابر هوای بیرون است. منظور از آلودگی، آلودگی ناشی از مواد شیمیایی، پلاستیکی، چاه فاضلاب و سوختن شعله گاز و بخاری‌ است. از طرفی محیط بسته فاقد یون منفی است. یون منفی به دلیل اشعه خورشید یا در مناطق ساحلی وجود دارد و سبب نشاط می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد یون‌های منفی از بروز افسردگی جلوگیری می‌کند.

بهداشت چشم را افزایش می‌دهد: هنگامی‌که در فضای بسته هستیم، معمولاً نور طبیعی به حد کافی وجود ندارد، از طرفی مدام درگیر صفحه نمایش تجهیزات الکترونیکی یا کامپیوتری هستیم؛ ولی به محض اینکه از خانه خارج می‌شویم، با طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها مواجه می‌شویم و نور طبیعی باعث بهبود دید می‌شود.

میزان برخی هورمون‌های بدن کنترل می‌شود: تحقیقات نشان می‌دهد پیاده‌روی در فضای آزاد و زیر نور ملایم خورشید میزان هورمون‌های مختلف از جمله کورتیزول و هورمون‌های تیرویید را تعدیل می‌کند و این کار علاوه بر کاهش استرس و افسردگی، ریتم شبانه‌روزی بدن را تنظیم می‌کند.

سبب کاهش وزن می‌شود

سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد

به افزایش حافظه کمک می‌کند

اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد

سبب شفافیت و لطافت پوست می‌شود

عملکرد کلیه و کبد را بهبود می‌بخشد

توده بدنی را کاهش می‌دهد

از پوکی استخوان جلوگیری می‌کند

از یبوست جلوگیری می‌کند

احتمال ابتلا به انواع سرطان را کاهش می‌دهد

از فشار خون جلوگیری می‌کند

به درمان و کنترل دیابت کمک می‌کند

میزان کلسترول و تری گلیسیرید را کاهش می‌دهد

سبب بهبود خلق و خو می‌شود

روابط اجتماعی را وسعت می‌بخشد