طب سنتی و گرایش‌های دانشگاهی

به گزارش سایت خبری زیستار؛ از اطلاعات طب سنتی که نسل به نسل انتقال پیدا کرده، می‌توان به پیشگیری، تشخیص و درمان کلیه بیماری‌های جسمی، ذهنی یا نا به هنجاری‌های اجتماعی اشاره کرد. ” طب الصحه” که نام دیگر طب سنتی است به طبی گفته می‌شود که بیش از تأکید بر درمان، بر سلامتی و پیشگیری تأکید می‌کند و اصرار آن بر این است که طبیعت افراد باید شناسایی شود و بر اساس طبع و مزاج، تغذیه تعيين می‌شود.

رشته طب سنتی طبق آئین‌نامه وزارت بهداشت، به عنوان یکی از گرایش‌های پزشکی در تخصص محسوب می‌شود. به این منظور نخستین کاری که شما باید انجام دهید اینست که بمدت هفت سال، پزشکی بخوانید و پس از این که مدرک دکتر عمومی را دریافت کردید، سپس رشته طب سنتی را برای این تخصص انتخاب کنید.

گرایش‌های رشته طب سنتی

به مجموعه از دانش و مهارت‌ها که شکل‌گیری آن بر اساس باورها، نظریه‌ها و تجربیات بومی هر منطقه است، طب سنتی است. طب سنتی با نام‌های دیگری شناخته می‌شود که از آن‌ها می‌توان به طب غیر متداول، طب جایگزین یا طب مکمل اشاره کرد که گزینه آخر برای توصیف این علم در ایران مناسب است. اموزش رشته طب سنتی در چهار گروه به شرح زیر است:

رشته طب سنتی ایرانی:

تحصیل در رشته طب سنتی به این معنی نیست که اصول کهن و قدیمی درمان بیماران را یاد می‌گیرید؛ بلکه روش‌های نوینی در راستای اصول پزشکی کلاسیک، به منظور پیشگیری و درمان بیماری‌ها به دست آمده است. از این رو با توجه به تجویز پزشک، با این روش‌ها بیمار را درمان می‌کنند.

کاهش عوارض داروهای شیمیایی بر روی بیماران از ویژگی‌های مثبت رشته طب سنتی ایرانی به شمار می‌رود؛ ولی متأسفانه متخصصان بسیاری عقیده دارند که طب سنتی نمی‌تواند تمام بیماری‌ها را درمان کند و باید به عنوان مکمل طب جدید، مورد استفاده قرار گیرد. در صورت علاقه‌مند بودن به تحصیل در رشته طب سنتی باید ابتدا مدرک پزشکی عمومی یا تخصص بالینی خود را بگیرید و سپس در دوره Ph.D. پزشکی سنتی که ۵۰ واحد دارد، مشغول به تحصیل شوید. فارغ‌التحصیلان دکترای طب سنتی می‌توانند بیماران را در بخش‌های خصوصی و کلینیک‌های طب سنتی علاوه بر فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی درمان کنند.

رشته طب چینی و مکمل:

دانشکده طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی مشهد به عنوان تنها دانشگاه تدریس کننده‌ی رشته طب چینی و مکمل شناخته می‌شود. دانشجویان رشته طب چینی و مکمل با مواردی آشنا می‌شوند که از آن‌ها می‌توان به ماساژ درمانی، طب سوزنی، طب فشاری، مامایی و… اشاره کرد.

رشته داروسازی سنتی:

گیاهان دارویی و نحوه تولید آنها از مباحثی‌ست که دانشجویان رشته داروسازی سنتی در طول دوره با آن آشنا می‌شوند. فارغ‌التحصیلان این رشته باید بتوانند متون سنتی پزشکی را با توجه به پژوهش‌های جدید و دانش روز، تصحیح کنند. در صورت تمایل به تحصیل در رشته داروسازی سنتی باید بعد از گرفتن مدرک دکترای حرفه‌ای داروسازی برای اخذ Ph.D. داروسازی سنتی در آزمون ورودی شرکت کنید. تعداد کل واحدهای رشته داروسازی سنتی، ۴۸ واحد است. دکتران داروسازی سنتی مجوز کار در مشاغلی را دارند که از آن‌ها می‌توان به آموزش مسئولین فنی کارخانه‌های تولید داروی گیاهی، نظارت بر آن و ارائه خدمات مشاوره‌ای به این کارخانه‌ها، تصحیح منابع طب سنتی، آموزش، تحقیق، پژوهش، تهیه دارو از منابع طب سنتی، حضور در آزمایشگاه‌ها اشاره کرد.

رشته تاریخ علوم پزشکی:

برای تحصیل در رشته تاریخ علوم پزشکی در مقایسه با سایر رشته‌های طب سنتی، محدودیت کمتری وجود دارد و این رشته از چندین رشته ترکیب شده که شامل رشته‌های طب ایرانی، داروسازی سنتی و اخلاق پزشکی است. رشته تاریخ علوم پزشکی صرفا در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می‌شود و از مباحثی که دانشجویان با آن‌ها آشنا می‌شوند می‌توان تاریخ علوم پزشکی به خصوص در دوره اسلامی و منابع کهن پزشکی را نام برد. تنها شرط لازم برای ورود به این رشته، داشتن مدرک در هر یک از رشته‌های کارشناسی است. سپس باید در آزمون کارشناسی ارشد وزارت بهداشت شرکت کنید. فارغ‌التحصیلان رشته تاریخ علوم پزشکی، توانایی کار در جمع آوری، بازیابی و ارزیابی منابع کهن پزشکی، پژوهش و مأخذشناسی را دارند. بعضی از واحد‌های درسی این رشته نظیر تاریخ پزشکی باستان، تاریخ داروسازی، تاریخ پزشکی اسلامی، اخلاق پزشکی، تصحیح نسخ خطی، متون عربی تخصصی، اصول و مبانی طب سنتی، روش تحقیق و پژوهش است.

دانشجویان این رشته باید ۳۲ واحد درسی را بگذرانند تا برای تحقیق و پژوهش با منابع گوناگون و حوزه‌های متعدد آشنا شوند و بعد از آن در یکی از بخش‌های مورد نظر با توجه به علاقه خود فعالیت کنند.

اهمیت رشته طب سنتی

برای علم پزشکی و کشور، نبود رشته دانشگاهی طب سنتی به عنوان یک خلا بزرگ محسوب می‌شد. با ورود این رشته به دانشگاه‌های کشور می‌توان وابستگی خود را به داروهای شیمیایی خارجی قطع کرد. وقتی که داروهای شیمیایی در خارج از کشور تهیه می‌شود، باعث خواهد شد تا ارز از کشور خارج شود، به همین خاطر به اقتصاد کشور، ضربه‌ی بزرگی را وارد می‌کند ولی در صورت کاشت داروهای گیاهی می‌توان بیماری‌های مختلف را درمان کرد. علاوه بر این در بعضی موارد، احتمال عوارض جبران‌ناپذیر داروهای شیمیایی برای بدن بیمار وجود دارد ولی عوارض داروهای گیاهی به دلیل طبیعی بودن بسیار کمتر است. با تربیت متخصصان طب سنتی در دانشگاه‌ها و گسترش رشته دانشگاهی طب سنتی می‌توان به معرفی آن در سرتاسر دنیا پرداخت. توریست درمانی در اثر معرفی این رشته افزایش پیدا می‌کند و افراد بسیاری برای درمان بیماری‌هایشان از سراسر دنیا به ایران سفر می‌کنند. بنابراین درآمدزایی علاوه بر عدم خروج ارز، از دیگر مزایای این رشته دانشگاهی به شمار می‌رود. وقتی که توریست‌ها به ایران سفر کنند، اشتغال‌زایی بر مزایای این رشته می‌افزاید.

تاریخچه تاسیس رشته طب سنتی در دانشگاه های ایران

در سال ۱۳۸۶ دانشگاه علوم پزشکی ایران، فعالیت خود را بهمراه دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شاهد و شهید بهشتی شروع کرد. هدف از تأسیس چنین رشته‌ای این بود که در قالب مؤسسه طب اسلامی و مکمل و مطالعات تاریخ پزشکی به ترویج، نهادینه کردن و توسعه‌ی طب سنتی آکادمیک پرداخته شود. نخستین دانشگاهی که دو ساختمان مستقل را از همان ابتدای تأسیس این رشته، برای فعالیت‌های آموزشی و فعالیت‌های درمانی این رشته اختصاص داد، دانشگاه علوم پزشکی ایران بود.

شرایط ورود به رشته طب سنتی در خارج از ایران

بعضی از افردی که رشته طب سنتی را دوست دارند، قصد دارند به تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور بپردازند که در گیاهان دارویی و طب سنتی از سابقه و تجربه‌ای طولانی برخوردار است که می‌توان به دانشگاه‌های چین و هند اشاره کرد. این دانشگاه‌ها برای متقاضیان به عنوان گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود به همین علت ویزای تحصیلی را درخواست می‌دهند. پیشینه کشور هند در زمینه گیاهان دارویی، بسیار قوی‌ست، به همین علت بهتر است که این دسته از افراد در رشته طب سنتی به ادامه تحصیل بپردازند.

همچنین سابقه‌ی طب سنتی چین در حوزه طب سنتی بسیار طولانی است ولی از محدودیت‌های علاقه‌مندان برای این رشته می‌توان به یادگیری زبان چینی و دوری مسیر اشاره کرد. دانشجویان رشته طب سنتی خارج از کشور با مشکلات دیگری مواجه هستند که از آن‌ها می‌توان به مشکلات مربوط به تامین ارز و مورد قبول شدن مدارک‌شان در وزارت بهداشت ایران اشاره کرد. این نکته را در نظر بگیرید که در این کشورها، مدت زمان تحصیل و ورود به رشته آموزش طب سنتی ، بین ۵ تا ۷ سال زمان می‌برد.

مکمل بودن رشته طب سنتی و درمان مدرن

بیماری‌های غیر واگیر از دلایل مرگ و میر حدود ۷۰ درصد افراد به شمار می‌رود. از این رو پیشگیری و درمان بیماری‌های غیر واگیر با انجام فعالیت‌های طب سنتی در سلامت افراد، بسیار مؤثر است. روش‌های سنتی و مدرن پزشکی، تکمیل‌کننده‌ی یکدیگر از جوانب مختلف هستند و بهتر می‌توانند بیماری‌ها را درمان کنند. تمامی تحصیل‌کنندگان در این رشته، مدرک پزشک عمومی دارند و بعد از این‌که این دوره را تمام کردنند، می‌توانند بطور مکمل از این دو روش درمان استفاده کنند. همچنین انجام این کار، قابلیت رفع سردرگمی مردم در استفاده از طب سنتی یا مدرن را بهمراه دارد.

آینده شغلی رشته طب سنتی

با توجه به این‌که رشته طب سنتی در میان دانشجویان، محبوبیت بسیاری دارد؛ آينده شغلی این رشته بسیار مناسب است. اماکنی که متخصصان فارغ‌التحصیل رشته طب سنتی مجوزکار در آنرا دارند، مراکز و کلینیک‌های طب سنتی هستند و یا اگر ادامه تحصیل دهند، می‌توانند استاد دانشگاه شوند. همچنین این افراد به منظور کسب درآمد بسیار بالا می‌توانند شرکت تولید داروهای گیاهی تأسیس کنند.